ODPUSTY
Rodzaje odpustów
Odpust może uwalniać od kary doczesnej w całości lub w części. Stąd mamy do czynienia z dwoma rodzajami odpustów: zupełnym i częściowym. Rozróżnienie to związane jest z odmiennymi skutkami, jakie one powodują dla osoby zyskującej odpust.
Odpust zupełny
Polega na całkowitym darowaniu przez Boga kary doczesnej pozostającej po odpuszczeniu grzechów. Dar odpustu zupełnego sprawia, że człowiek staje przed Bogiem w stanie całkowitej czystości – jak po chrzcie świętym, a więc dzięki Bożej łasce znika wszelka zmaza, która dotąd brudziła jego serce. Gdyby w tym momencie umarł, od razu mógłby dołączyć do grona zbawionych w niebie.
Odpust częściowy
Powoduje częściowe darowanie kary doczesnej za grzechy odpuszczone już co do winy w sakramencie pojednania.
Papież Paweł VI nauczał, że „odpuszczenie kary doczesnej jest tym większe, im większa jest miłość działającego i im godniejsze dzieło” (Indulgentiarum doctrina, 10). Tak więc miara odpustu częściowego uzależniona jest od miary miłości, a tej zmierzyć nie sposób. Stąd musimy zgodzić się na niewiadomą – na tajemnicę znaną tylko Bogu.
Odpusty listopadowe
Zazwyczaj słyszymy o nich w kościele pod koniec października. Informuje się wówczas wiernych, że trzeba nawiedzić cmentarz w dniach 1-8 listopada i pomodlić się tam za zmarłych, będąc oczywiście w stanie łaski uświęcającej. Jest to jednak tylko część warunków, które trzeba spełnić, aby uzyskać w tym czasie odpust zupełny za zmarłych.
Przede wszystkim należy wiedzieć, że do zyskania odpustu zupełnego w jakimkolwiek czasie (również w listopadzie) konieczne jest wypełnienie tzw. zwykłych warunków, którymi są:
1. przystąpienie do sakramentu pojednania (do spowiedzi), aby być w stanie łaski uświęcającej;
2. przyjęcie sakramentalnej Komunii Świętej;
3. wyzbycie się przywiązania do jakiegokolwiek grzechu (nawet powszedniego); trzeba tu zaznaczyć, że dobrze odbyta spowiedź, poprzedzona solidnym rachunkiem sumienia, głębokim żalem za grzechy oraz szczerym postanowieniem poprawy dysponuje człowieka do tego, by osiągnął stan braku przywiązania do grzechów; ponadto należy starać się o zyskanie odpustu w jak najbliższym czasie po spowiedzi – wówczas mamy lepszą dyspozycję;
4. wykonanie czynności obdarzonej odpustem (np. nawiedzenie cmentarza połączone z modlitwą za zmarłych w dniu Wszystkich Świętych i w całej oktawie tej uroczystości);
5. modlitwa w intencjach papieskich (np.: Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo i Chwała Ojcu).
1-8 listopada
Pamiętajmy, że w dniach 1-8 listopada – nawiedzając cmentarz i modląc się tam za zmarłych – trzeba jeszcze (będąc pojednanym z Panem Bogiem) każdego dnia pójść do kościoła, żeby przyjąć Komunię Świętą, zachowując w sercu dyspozycję braku przywiązania do grzechu, i odmówić modlitwy w intencjach papieskich.
Jeżeli ktoś będzie wytrwały i gorliwy na tyle, by przez całą oktawę Wszystkich Świętych spełniać wymienione wyżej warunki, to aż ośmiu duszom czyśćcowym może podarować niebo, gdyż każdego dnia można zyskać jeden odpust zupełny za jedną osobę zmarłą cierpiącą w czyśćcu.
2 listopada
Odrębnym odpustem za zmarłych jest odpust zupełny za pobożne nawiedzenie kościoła lub kaplicy w dniu 2 listopada, czyli we wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych. Nie ma w tym przypadku konieczności nawiedzania cmentarza, ale należy spełnić wyżej wymienione zwykłe warunki zyskiwania odpustów, a ponadto odmówić dodatkowo w kościele: Ojcze nasz i Wierzę w Boga.
Uwaga:
Wierny, który 2 listopada wypełni wszystkie warunki związane z odpustami przewidzianymi na 1-8 listopada oraz nawiedzi kościół lub kaplicę odmawiając tam Ojcze nasz i Wierzę w Boga nie zyska w tym dniu dwóch odpustów zupełnych, ale tylko jeden!
Warto też wiedzieć, że:
1. Osoby, które mają przeszkody w nawiedzaniu cmentarza każdego dnia, mogą zyskiwać odpusty zupełne w kościele za wspólnie odmawiany Różaniec wypominkowy, gdyż modlitwę różańcową Kościół też obdarzył łaską odpustu zupełnego.
Często w parafiach przez cały listopad, każdego dnia, odmawiany jest przed mszą świętą Różaniec za zmarłych. Jeżeli więc ktoś weźmie pobożnie udział w tej modlitwie, a następnie zostanie na mszy świętej i przyjmie Komunię Świętą oraz odmówi modlitwy w intencjach papieskich też może obdarować zmarłych odpustem zupełnym.
W niektórych parafiach zamiast Różańca za zmarłych odprawia się wypominkową Drogę krzyżową, która również obdarowana jest odpustem zupełnym.
2. Wcale nie jest tak łatwo zyskiwać odpusty zupełne, jakby to się mogło wydawać. Odpustów nie zyskuje się na zasadzie formalnego wypełnienia czynności i odmówienia modlitw. Trzeba uświadomić sobie, że zyskiwanie odpustów zależy od szczerej, wewnętrznej przemiany wierzącego oraz od stopnia jego duchowej bliskości z Bogiem. Nie można więc – jak to czynią niektórzy – zaliczać praktyki odpustowe mniemając, że nasze ludzkie wysiłki uwolniły od cierpień czyśćcowych dziesiątki czy setki zmarłych.
Nawet przy dołożeniu wszelkich starań o wytworzenie jak najlepszej dyspozycji serca, ze względu na warunek braku przywiązania do jakiegokolwiek grzechu (nawet powszedniego), nigdy nie mamy całkowitej pewności, że dostąpiliśmy łaski odpustu zupełnego.
3. Zyskanie odpustu zupełnego nie jest łatwe, ale możliwe. Starajmy się więc o odpusty gorliwie, ufając nieskończonej dobroci Boga, który swoimi łaskami wspiera każdego wierzącego, szczerze kochającego Stwórcę i pragnącego nieść bliźnim ulgę w cierpieniu.
4. Listopadowe odpusty można ofiarować tylko za dusze w czyśćcu cierpiące(!), a więc nie można ich ofiarować za siebie. Jest to specjalny „przywilej” dany im ze strony Kościoła.
5. W ciągu całego roku częściowy odpust dla dusz czyśćcowych wierny może zyskać za pobożne nawiedzenie cmentarza połączone z modlitwą za zmarłych (przynajmniej myślną).
Każdorazowe, pobożne odmawianie aktu strzelistego: „Wieczny odpoczynek racz im dać Panie, a światłość wiekuista niechaj im świeci. Niech odpoczywają w pokoju wiecznym. Amen” – niesie ze sobą możliwość zyskania odpustu częściowego dla dusz czyśćcowych.
Do zyskania odpustu częściowego wymagany jest tylko warunek trwania w stanie łaski uświęcającej (tzn. serce nie może być obciążone żadnym grzechem ciężkim).
6. Przez cały rok możemy zyskiwać odpusty i ofiarowywać je za siebie albo za zmarłych. Kościół nadał łaskę odpustu wielu praktykom modlitewnym, np. wystarczy adorować Najświętszy Sakrament przynajmniej pół godziny, odmówić Koronkę do Bożego Miłosierdzia albo jedną z czterech części Różańca świętego w kościele, w którym jest przechowywany Najświętszy Sakrament, czytać pobożnie Pismo Święte przez przynajmniej pół godziny. Oczywiście, należy zawsze pamiętać o wypełnieniu zwykłych warunków koniecznych do uzyskania łaski odpustu zupełnego.